سازه نگهبان چیست؟

سازه نگهبان به سازه‌ای گفته می‌شود که برای تأمین پایداری دیواره‌های گود و پلاک‌های مجاور اجرا، در داخل زمین پروژه اجرا می‌شود. این سازه می‌تواند یک سازه فرعی و جدا از سازه اصلی یا بخشی از سازه اصلی باشد. برخی سازندگان برای فرار از مخارج گودبرداری که بعضاً نیز قابل‌توجه است بدون اجرای سازه نگهبان اقدام به گودبرداری می‌کنند و به‌ ظاهر باور دارند که خاک زمین پایداری کافی را داشته و نیازی به اجرای سازه‌های جانبی برای تأمین پایداری دیوارهای گود نیست. اما تجربه ثابت کرده که رفتار خاک غیرقابل‌پیش‌بینی و بسیار متنوع است و برای تأمین ایمنی افراد داخل و خارج گود و نیز حفظ پلاک‌های مجاور گود، لازم است سازه‌هایی جانبی با عنوان سازه نگهبان اجرا شود.

 

عدم توجه به اجرای سازه نگهبان و ریزش پلاک مجاور

وقتی عمق گود از زیر فونداسیون پلاک‌های مجاور پایین‌تر است یعنی خطر ریزش گود و پلاک‌های مجاور وجود داشته و باید با دقت و مطالعه عملیات اجرایی انجام شود.

نکات تأثیرگذار در انتخاب روش اجرای سازه نگهبان

بعد از آشنایی با تعریف و اهمیت آن، لازم است با عوامل تأثیرگذار در انتخاب روش پایدارسازی دیواره‌های گود آشنا شویم. چراکه نمی‌توان برای پایدارسازی تمام گودها از یک روش استفاده کرد. عواملی که می‌توانند در انتخاب روش اجرایی تأثیرگذار باشند عبارت‌اند از:

  1. تیپ خاک موجود در دیواره‌ها که بر اساس آزمایشات مکانیک خاک مشخص می‌شود.
  2. وضعیت ایستایی و حساسیت پلاک‌های مجاور گود.
  3. تأسیسات موجود در معابر موجود در اطراف ملک.
  4. عمق گود
  5. ابعاد زمین
  6. بودجه در نظر گرفته‌شده برای اجرای سازه نگهبان
  7. مدت بازماندن دیواره‌های گود

کاربرد سازه نگهبان چیست؟

همان‌طور که تا اینجا گفته شد، سازه نگهبان به دلایل زیر اجرا می‌شود:

  • ایمنی افراد داخل و خارج گود

افرادی که در خارج از گود حضور دارند باید بتوانند به‌راحتی و بدون هرگونه نگرانی به زندگی یا کار خود ادامه دهند.

  • حفظ ایمنی افراد داخل گود

اکیپ‌های اجرایی باید بتوانند عملیات اجرای ساختمان را درست و مطابق با نقشه‌ها و ضوابط انجام دهند و این مهم زمانی میسر خواهد بود که فضای عملیاتی ایمن بوده و خطری افراد را تهدید نکند.

  • حفظ ایستایی پلاک‌های مجاور گود

ساختمان‌های موجود در مجاورت گود نیز جزو آن دسته عوارضی هستند که باید قبل از شروع عملیات گودبرداری در نظر گرفته شوند تا در طول مدت اجرا، آسیبی به آن‌ها وارد نشود.

  • ایمن‌سازی گود جهت اجرای ساختمان

 

 اقدامات لازم برای اجرای سازه نگهبان در گودبرداری

۱. طراحی سازه نگهبان: در ابتدا، باید سازه نگهبان طراحی شود. این شامل تعیین ابعاد، شکل، ارتفاع و موقعیت سازه نگهبان است. طراحی باید بر اساس شرایط خاکی، عمق گودبرداری، بارهای عملیاتی و نیازهای استحکام سازه‌های اطراف انجام شود.

۲. انتخاب مواد سازه نگهبان: برای سازه نگهبان، موادی با استحکام و مقاومت مناسب باید انتخاب شوند. معمولاً از فولاد با کیفیت بالا برای قابلیت جذب نیروهای فشاری و کششی استفاده می‌شود.

۳. آماده‌سازی محل نصب: قبل از نصب سازه نگهبان، باید محل نصب آماده شود. این شامل تهیه و تمیزکاری سطح‌ها، حفر خندق‌ها و ایجاد فضای کافی برای نصب سازه نگهبان است.

۴. نصب سازه نگهبان: سازه نگهبان باید به طور دقیق و با رعایت استانداردها و طرح طراحی شده نصب شود. این شامل جوشکاری، بلوک‌بندی یا اتصالات مکانیکی برای اتصال قطعات سازه نگهبان است.

۵. تأمین استحکام سازه نگهبان: پس از نصب، سازه نگهبان باید استحکام لازم را به دیواره‌های گود و پلاک‌های مجاور ارائه دهد. این می‌تواند با استفاده از جوشکاری، بلوک‌بندی، استفاده از قطعات پیش‌ساخته یا روش‌های دیگر صورت بگیرد.

۶. بازرسی و آزمایش: پس از نصب و تأمین استحکام سازه نگهبان، باید بازرسی و آزمایش‌های لازم انجام شود. این شامل بررسی اتصالات، اندازه‌گیری انحنای سازه و آزمایش بارگذاری می‌شود.

به طور کلی، اجرای سازه نگهبان شامل طراحی، انتخاب مواد، نصب، استحکام‌بخشی و تأمین ایمنی است. توصیه می‌شود که برای اجرای سازه نگهبان در گودبرداری، با مهندسان و کارشناسان متخصص مشاوره و همکاری کنید تا اطمینان حاصل شود که سازه نگهبان به درستی طراحی و اجرا شده و نیازهای ایمنی و استحکام را برآورده می‌کند.

تفاوت روش های سازه نگهبان و پایدارسازی

  1. هدف اصلی:
  • سازه نگهبان: هدف اصلی سازه نگهبان، تقویت سازه‌های موجود است. این روش معمولاً در سازه‌های قدیمی و ضعیف استفاده می‌شود تا استحکام و پایداری آنها را بهبود بخشد.
  • پایدارسازی:هدف اصلی پایدارسازی، افزایش پایداری خاک‌ها و سنگ‌ها است. این روش برای تقویت و استحکام‌بخشی به خاک‌های ضعیف و غیرپایدار استفاده می‌شود.
  1. نوع اجرا:
  • سازه نگهبان: در سازه نگهبان، تغییراتی در سازه‌های موجود صورت می‌گیرد. این شامل استفاده از روش‌های نصب عناصر تقویتی مانند پیچ و مهره، پنل‌های فولادی، پی‌های عمودی و غیره می‌شود.
  • پایدارسازی: در پایدارسازی، تغییرات در خاک‌ها و سنگ‌ها ایجاد می‌شود. این شامل تزریق مواد پایدارسازی مانند خمیر سیمانی، رزین‌های اپوکسی، ژئوسینتتیک و غیره می‌شود.
  1. نحوه تأثیر:
  • سازه نگهبان: سازه نگهبان تمرکز خود را بر روی سازه موجود می‌گذارد و با افزایش استحکام و سختی سازه، بهبود پایداری آن را فراهم می‌کند.
  • پایدارسازی:پایدارسازی تمرکز خود را بر روی خاک‌ها و سنگ‌ها قرار می‌دهد و با تقویت و افزایش استحکام خاک و سنگ، پایداری کلی سازه را بهبود می‌بخشد.
  1. محدودیت‌ها:
  • سازه نگهبان:سازه نگهبان معمولاً برای سازه‌های موجود قدیمی و ضعیف مناسب است. اما در بعضی موارد، تغییرات ساختاری قابل انجام نیست و پیچیدگی‌ها و محدودیت‌هایی مانند فضای محدود و تأثیر برساختار اصلی وجود دارد.
  • پایدارسازی:پایدارسازی مناسب برای تقویت خاک‌های ضعیف و غیرپایدار است. با این حال، در بعضی موارد، پایدارسازی نمی‌تواند به طور کامل مشکلات سازه را حل کند و نیاز به روش‌های دیگری مانند سازه نگهبان دارد.

در کل، سازه نگهبان و پایدارسازی دو روش متفاوت هستند. سازه نگهبان بر روی سازه‌های موجود تمرکز دارد و با استفاده از عناصر تقویتی، استحکام و پایداری سازه را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، پایدارسازی بر روی خاک‌ها و سنگ‌ها تمرکز دارد و با تقویت خاک و سنگ، پایداری کلی سازه را بهبود می‌بخشد. در انتخاب مناسب بین این دو روش، عوامل مانند وضعیت سازه، وضعیت خاک، نیازهای پروژه و محدودیت‌های فنی و مالی باید مورد بررسی قرار گیرند.

 

اجرای سازه نگهبان چیست؟

به پایدارسازی دیواره‌های گود که به روش‌های مختلف انجام می‌شود، گفته می‌شود.

همان‌طور که در ابتدا نیز گفته شد عوامل زیادی در تعیین ریسک گودبرداری تأثیرگذار هستند اما متأسفانه بسیاری از سازندگان و حتی مهندسان، عامل اصلی تعیین‌کننده برای خطر گود را عمق آن می‌دانند که همین باور غلط موجب شده در گودهای کم‌عمق، بیشتر از گودهای عمیق شاهد ریزش گود و بروز خسارات جانی و مالی باشیم.

 

چه نوع خطراتی می‌تواند سازه نگهبان را تهدید کند؟

سازه نگهبان به منظور مقابله با خطرات مختلف طراحی و ساخته می‌شود. برخی از خطراتی که ممکن است  عبارتند از:

۱. زلزله:

زلزله‌ها باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری می‌شوند. سازه نگهبان با طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر زلزله، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.

۲. باد شدید:

بادهای شدید می‌توانند سازه‌ها را تخریب کنند. سازه نگهبان با استفاده از طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر باد، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.

۳. آتش سوزی:

آتش سوزی می‌تواند باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری شود. سازه نگهبان با استفاده از مواد غیرقابل اشتعال و طراحی مناسب می‌تواند از وقوع آتش سوزی جلوگیری کند.

۴. انفجار:

انفجار می‌تواند باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری شود. سازه نگهبان با استفاده از طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر انفجار، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.

۵. تصادفات:

تصادفات می‌توانند باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری شوند. سازه نگهبان با استفاده از طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر تصادفات، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.

 

آشنایی با انواع سازه نگهبان

همانطور که گفته شد سازه‌نگهبان یک سازه محافظتی است که به منظور مقابله با خطرات مختلف مانند زلزله،باد شدید،آتش سوزی،انفجار،محافظت از مناطق و ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این سازه‌ها معمولاً به صورت عمودی در زمین قرار می‌گیرند و قادرند نیروی بالایی را جذب و جدا سازند. آنها می‌توانند از موادی مانند سنگ، بتن، فلز یا پلاستیک ساخته شوند. در ادامه به معرفی انواع آن می پردازیم :

  • سازه نگهبان خرپایی

سازه نگهبان خرپایی یا سازه نگهدارنده خرپایی یکی از روش‌های پایدارسازی جداره گودبرداری است. این روش معمولاً در گودهای با عمق متوسط استفاده می‌شود.

در این روش، پروفیل‌های فولادی خرپایی به فواصل معین در دیواره گود قرار می‌گیرند. این خرپاها با تحمل فشار جانبی ناشی از سربار خاک و انتقال آن به زمین، از ریزش دیواره گود جلوگیری می‌کنند. سازه‌نگهبان خرپایی به طور معمول شامل سیستمی از پروفیل‌های فولادی و اتصالات است که طراحی شده‌اند تا نیروهای جانبی را به زمین منتقل کنند و به عنوان ستون‌های نگهبان عمل کنند.

این سازه‌ها به دلیل قابلیت تحمل فشار جانبی و انتقال نیروها به زمین، به عنوان یک روش پایدار و ایمن در پروژه‌های گودبرداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها می‌توانند به صورت موقت یا دائمی نصب شوند و در حفاظت از دیواره گود و جلوگیری از خطر ریزش کمک می‌کنند.

  • سازه نگهبان سپرکوپی

سازه‌نگهبان سپرکوبی یکی از روش‌های استفاده شده در گودبرداری است. در این روش، ابتدا سپرها یا ستون‌های عمودی را در اطراف گود نصب می‌کنند. سپس عملیات خاکبرداری را آغاز می‌کنند تا به عمق مورد نظر برسند.

در مرحله بعد، تیرآهن‌های افقی به نام پشت‌بند روی سپرها قرار می‌گیرند. این تیرآهن‌ها به عنوان عناصر نگهبانی و استحکام‌بخش برای دیواره گود عمل می‌کنند. سپس قیدهای فشاری عمودی را به این پشت‌بند اتصال می‌دهند. قیدهای فشاری به صفحه سپرها اعمال می‌شوند و از روی آنها به پشت‌بند متصل می‌شوند. این قیدها به صورت عمودی بر روی سپرها قرار می‌گیرند و به عنوان عناصر پشتیبانی عمودی به سپرها عمل می‌کنند.

  • سازه نیلینگ یا میخ کوبی 

سازه نیلینگ یا میخ کوبی یکی از روش‌های استفاده شده در گودبرداری است. این روش برای ایجاد پایداری و افزایش استحکام دیواره گود استفاده می‌شود.

در این روش، میلگردهای فولادی به فواصل نزدیک به هم در دیواره گود نصب می‌شوند. این میلگردها معمولاً با استفاده از دوغاب سیمان در مکان خود ثابت می‌شوند تا فضای بین خاک و میلگردها پر شود و ارتباط محکمی بین آنها و دیواره گود ایجاد شود.

سازه نیلینگ یک مقطع مسلح و پایدار را در دیواره گود ایجاد می‌کند که توانایی نگهداری و پشتیبانی از دیواره گود را دارد. این میخ‌ها به عنوان عناصر اصلی سازه نیلینگ عمل می‌کنند و به وسیله پرکننده‌های سیمانی متصل می‌شوند. این روش به دلیل سادگی اجرا و کارایی در خاک‌های با مقاومت نسبی مناسب، توسط متخصصان پیشنهاد می‌شود.

سازه نیلینگ می‌تواند در پروژه‌های گودبرداری با عمق‌ها و خصوصیات خاک مشخصی مورد استفاده قرار گیرد. این روش به عنوان یک روش پایدارسازی اقتصادی و موثر در کنترل ریزش و حفاظت از دیواره گود مورد توجه قرار می‌گیرد.

  • سازه نگهبان انکراژ 

سازه‌نگهبان انکراژ نیز یکی دیگر از روش‌های استفاده شده در گودبرداری است که عملکرد مشابهی با روش نیلینگ دارد. با این حال، در این روش، نیروی پیش‌تنیدگی در المان‌های تسلیحی با استفاده از جک کششی و نیروسنج ایجاد می‌شود.

در این روش، میلگردها به عنوان عناصر تسلیحی در دیواره گود نصب می‌شوند. با استفاده از جک کششی و نیروسنج، نیروی پیش‌تنیدگی به المان‌های تسلیحی اعمال می‌شود. این نیروی پیش‌تنیدگی باعث فشرده شدن میلگردها و ایجاد اتصال محکم بین دیواره گود و المان‌های تسلیحی می شود.

سازه دیوار دیافراگمی 

روش اجرای دیوار دیافراگمی یا دیوار دوغابی عموماً به شرح زیر است:

  1. حفاری: ابتدا با استفاده از دستگاه حفاری خاصی که به نام گراب یا هیدروفرز شناخته می‌شود، حفری عمودی و عمیق در زمین انجام می‌شود.
  2. استفاده از بنتونیت: برای جلوگیری از ریزش های موضعی دیوار، از دوغابی به نام بنتونیت استفاده می‌شود. بنتونیت یک ماده خاکی با خواص مهاترمز است که در ترکیب با آب به صورت یک مایع غلیظ تشکیل می‌شود.
  3. جای گذاری میلگردها: پس از حفاری، میلگردهای فولادی در داخل حفره قرار داده می‌شوند. این میلگردها به عنوان عناصر تسلیحی عمل می‌کنند و به پایه دیوار دیافراگمی استحکام می‌بخشند.
  4. بتن ریزی: در مرحله بعد، بتن ریخته می‌شود. برای ریختن بتن، از لوله ترمی استفاده می‌شود. لوله ترمی در داخل حفره قرار داده می‌شود و بتن از طریق آن به صورت پیوسته وارد حفره شده و فضای داخل حفره را پر می‌کند. این عملیات به تکرار تا رسیدن به ارتفاع مورد نیاز ادامه می‌یابد.
  5. حذف بنتونیت: پس از اتمام بتن ریزی، بنتونیت اضافی که در داخل حفره بوده است، به طور مرحله به مرحله حذف می‌شود.

دیوار دیافراگمی به عنوان یک سازه‌نگهبان ، استحکام و پایداری دیواره گود را بالا می‌برد و می‌تواند در پروژه‌های گودبرداری با عمق‌ها و خصوصیات خاک مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

سازه نگهبان شمع

سازه‌نگهبان شمع یکی از روش‌های پایدارسازی جداره‌های گود است. زمانی که در فرآیند گودبرداری جهت ساخت یک ساختمان بلند یا سازه‌ای دیگر، جداره گود در مجاورت منازل مسکونی قرار می‌گیرد، ممکن است به دلایل ایمنی و آسایش ساکنین اطراف نیاز به ایجاد سازه نگهبان شمع وجود داشته باشد.

سازه‌نگهبان شمع در این موارد معمولاً به منظور کاهش انتقال ترکیدگی، لرزش و لرزش ساز به سازه‌های مجاور و همچنین کاهش نفوذ آب و خاک به داخل گود استفاده می‌شود. این سازه‌ها می‌توانند از مواد مختلفی مانند بتن مسلح، فولاد، چوب و مصالح غیرفلزی ساخته شوند.

استفاده از سازه‌نگهبان شمع در این موارد می‌تواند به عنوان یک روش ایمنی و پایدارسازی مؤثر در اطراف ساختمان‌های بلند مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، همچنان نیاز به رعایت استانداردها، طراحی مناسب و اجرای صحیح سازه نگهبان شمع و سایر روش‌های ایمنی در عملیات خاکی و گودبرداری وجود دارد تا ایمنی ساکنین و سازه‌های اطراف تأمین شود.

سازه نگهبان به روش مهار متقابل (استرات)

سازه‌نگهبان به روش استرات، یک نوع روش ساخت سازه‌هایی است که برای حفاظت و نگهبانی از ساحل‌ها، بنادر، و مناطق ساحلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه‌ها به منظور مقابله با امواج دریا و جلوگیری از فرسایش ساحل ایجاد می‌شوند.

روش استرات در ساخت سازه‌نگهبان به این صورت است که ستون‌های عمودی و افقی از فلز یا بتن در زیر آب نصب می‌شوند و سپس موادی مانند سنگ، بتن، یا آجرهای کوچک بین ستون‌ها جایگذاری می‌شوند. این ساختمان‌ها علاوه بر حفاظت از ساحل در برابر موج‌ها، به عنوان محیطی برای رشد و زندگی موجودات دریایی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سازه‌های نگهبان به روش استرات معمولاً به عنوان یکی از راه‌حل‌های موثر در مقابله با امواج دریا و حفاظت از سواحل و بنادر مورد استفاده قرار می‌گیرند و در طراحی و ساخت آنها، نیازهای محیطی و اکولوژیکی نیز در نظر گرفته می‌شود.

سازه نگهبان سپرکوبی

سازه نگهبان سپرکوبی یکی از سازه‌هایی است که برای حمایت و محافظت از سپرها در مقابل ضربات و حملات نظامی طراحی شده است. این سازه، اغلب در زمان جنگ و نبرد استفاده می‌شود و می‌تواند اثربخشی بالایی در حفظ امنیت و سلامت سپرها داشته باشد.

سازه نگهبان سپرکوبی معمولاً از جنس فلزی ساخته می‌شود و به صورت محکمی به سپر متصل می‌شود. طراحی این سازه به گونه‌ای است که ضربات و حملاتی که به سپر وارد می‌شود، به سازه نگهبان منتقل می‌شوند و تلاش می‌کند تا انرژی این ضربات را جذب و تسکین دهد.

یکی از ویژگی‌های مهم سازه نگهبان سپرکوبی، سبکی و قابلیت حرکت آسان آن است. با توجه به اینکه سپرکوبی باید به صورت مداوم تحت تأثیر ضربات قرار گیرد، سبکی و حرکت آسان سازه نگهبان اجازه می‌دهد تا به بهترین شکل ممکن با ضربات متعدد مقابله کند و سپر را محافظت کند.

همچنین، سازه نگهبان سپرکوبی می‌تواند دارای المان‌های محافظتی اضافی نیز باشد. این المان‌ها ممکن است شامل پد‌ها، لایه‌های ضد ضربه، سیستم‌های جذب انرژی و غیره باشند. هدف از استفاده از این المان‌ها، افزایش قدرت محافظتی سازه نگهبان و کاهش آسیب‌ها و ضرباتی است که به سپر انتقال می‌یابد.

سازه نگهبان خرپایی

سازه‌نگهبان خرپایی، که به عنوان سازه‌نگهبان خرپایی نیز شناخته می‌شود، یکی از روش‌های متداول برای پایدارسازی گود در خاک‌های با ریزش‌پذیری کم تا متوسط است. این روش با استفاده از خرپاهای فلزی به عنوان اسکلت اصلی و اتصال آنها به المان‌های قائم و مورب، یک سازه مقاوم و سبک ایجاد می‌کند که می‌تواند از ریزش دیواره‌های گود جلوگیری کند.

مزایای استفاده از سازه‌نگهبان خرپایی:

  • کارایی بالا و سرعت اجرای سریع: این روش به دلیل استفاده از قطعات پیش‌ساخته و اتصالات ساده، به سرعت قابل اجرا است و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی تکمیل شود.
  • قابلیت انعطاف‌پذیری: سازه‌نگهبان خرپایی را می‌توان به راحتی با توجه به شرایط مختلف گود، مانند عمق، هندسه و نوع خاک، طراحی و اجرا کرد.
  • وزن کم: این روش به دلیل استفاده از خرپاهای فلزی که نسبت استحکام به وزن بالایی دارند، از وزن کمی برخوردار است و بار کمتری به زمین تحمیل می‌کند.
  • ایجاد فضای باز:

عوامل تاثیرگذار بر انتخاب سازه نگهبان مناسب یک پروژه

انتخاب سازه‌نگهبان مناسب برای یک پروژه به عوامل متعددی بستگی دارد. در ادامه، به برخی از عوامل کلیدی که تأثیر می‌گذارند، اشاره می‌کنم:

نوع خاک:

ویژگی‌های خاک محل پروژه، از جمله نوع، چگالی، کرنش و مقاومت خاک، نقش مهمی در انتخاب سازه نگهبانی دارد. خاک‌های سبک ممکن است نیاز به سازه نگهبانی با کمترین وزن و حجم داشته باشند، در حالی که خاک‌های سنگین و مستحکم نیاز به سازه‌نگهبانی قوی‌تر و پایدارتری دارند.

عمق گودبرداری:

عمق گودبرداری نیز بر انتخاب سازه‌نگهبان تأثیر می‌گذارد. در گودبرداری‌های عمیق،سازه‌نگهبانی باید قادر به تحمل فشار بالا و جلوگیری از ریزش خاک باشد.

شیب دیواره گودبرداری:

شیب دیواره گودبرداری نیز در انتخاب سازه نگهبان مهم است. در صورتی که شیب دیواره بیشتر باشد، سازه باید قادر به تحمل فشار و جابجایی خاک در طول دیواره باشد.

آب و رطوبت:

میزان آب و رطوبت موجود در خاک و در اطراف گودبرداری نیز تأثیرگذار است. در صورت وجود آب زیرزمینی یا آب روان، سازه باید قادر به مقابله با فشار آب و جلوگیری از نفوذ آب به داخل گودبرداری باشد.

نوع پروژه:

نوع پروژه نیز در انتخاب سازه نگهبانی تأثیر دارد. برای مثال، در پروژه‌های ساختمانی، استفاده از تیرهای گودبرداری ممکن است رایج باشد، در حالی که در پروژه‌های خط لوله، استفاده از سیستم‌های ترازبندی می‌تواند مناسب‌تر باشد.

محدودیت‌های فضایی:

محدودیت‌های موجود در فضای پروژه، مانند محدودیت از نظر ارتفاع، عرض و طول گودبرداری، نیز باید در نظر گرفته شود. سازه نگهبانی باید با محدودیت‌های فضایی سازگار باشد و بتواند به صورت عملی و کارآمد در فضای محدود نصب شود.

 

چگونه می توان سازه های نگهبان را ایمن نگه داشت؟

سازه های نگهبان ساختارهایی هستند که برای مهار و پشتیبانی از خاک و سایر مواد در برابر فرسایش یا فرونشست طراحی شده اند. آنها در طیف گسترده ای از پروژه ها استفاده می شوند، از جمله ساخت و ساز، معدن و مهندسی عمران.

خطرات احتمالی عبارتند از:

  • فرونشست:اگر سازه‌نگهبان به اندازه کافی قوی نباشد، ممکن است فرو بریزد و باعث فرونشست خاک شود.
  • ریزش:اگر سازه‌نگهبان به درستی نصب نشود، ممکن است ریزش کند.
  • نشت آب:اگر سازه‌نگهبان به درستی آب بندی نشود، ممکن است باعث نشت آب شود.

برای ایمن نگه داشتن سازه های نگهبان، باید اقدامات زیر انجام شود:

  • طراحی و ساخت مناسب:سازه های نگهبان باید توسط مهندسان عمران دارای مجوز طراحی و ساخته شوند. طراحی باید با توجه به شرایط خاک و بارهای وارد بر سازه انجام شود. ساخت نیز باید با کیفیت بالا و مطابق با دستورالعمل های مهندسی انجام شود.
  • بازرسی منظم:سازه ها باید به طور منظم توسط متخصصان واجد شرایط بازرسی شوند. این بازرسی ها باید به دنبال آسیب یا علائم خرابی باشند.
  • استفاده مناسب:بارهای وارد بر سازه نباید از ظرفیت آن تجاوز کند.

 

تاثیر پایدارسازی گود بر سازه نگهبان

استحکام خاک:

با انجام پایدارسازی گود، استحکام و پایداری خاک در اطراف گود افزایش می‌یابد. این موضوع می‌تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد سازه‌نگهبان داشته باشد، زیرا سازه نگهبان باید قادر باشد نیروها و فشارهای ناشی از خاک را به درستی تحمل کند.

اندرکنش بین سازه نگهبان و خاک: 

با انجام پایدارسازی گود، تغییراتی در رفتار خاک و سازه‌نگهبان ایجاد می‌شود. این تغییرات ممکن است نیازمند تعدیل و تغییر در سازه‌نگهبان باشند تا بتواند با تغییرات خاک هماهنگ شود.

توزیع نیروها:

پایدارسازی گود ممکن است باعث تغییر در توزیع نیروها در سازه‌نگهبان شود. این تغییرات می‌تواند نیازمند تنظیم و تغییر در سازه‌نگهبان باشد تا بتواند نیروها را به درستی تحمل کند و پایداری را حفظ کند.

انتقال بار:

پایدارسازی گود می‌تواند تأثیری بر روش انتقال بار در سازه‌نگهبان داشته باشد. ممکن است نیاز به تغییر در انتقال بار و توزیع بارها در سازه‌نگهبان باشد تا بتواند با تغییرات خاک و پایداری گود سازگاری داشته باشد.

اقدامات قبل از برچیدن سازه نگهبان

برچیدن سازه نگهبان، فرآیندی حساس و حائز اهمیت است که باید با دقت و ظرافت کامل انجام شود. عدم رعایت نکات ایمنی و فنی در این مرحله می تواند منجر به ریزش گود، آسیب به سازه های مجاور و حتی خطر جانی برای افراد حاضر در محل شود.

در اینجا به برخی از اقدامات مهم قبل از برچیدن سازه نگهبان اشاره می کنیم:

1. بررسی وضعیت گود:

  • قبل از هر اقدامی، باید وضعیت گود به طور کامل بررسی شود. این بررسی شامل بررسی پایداری خاک، وجود هرگونه ترک یا نشست در دیواره های گود، و همچنین بررسی سطح آب زیرزمینی می باشد.
  • در صورت مشاهده هرگونه ناپایداری در گود، باید قبل از اقدام به برچیدن سازه نگهبان، نسبت به رفع آن اقدام شود.

2. تهیه طرح برچیدن:

  • باید یک طرح دقیق برای برچیدن سازه نگهبان تهیه شود. این طرح باید شامل مراحل مختلف برچیدن، ترتیب و زمانبندی برداشتن اجزای سازه، و همچنین تدابیر ایمنی لازم باشد.
  • طرح برچیدن باید توسط مهندسین مجرب و متخصص تهیه و توسط مراجع ذیصلاح تأیید شود.

3. اطلاع رسانی به ذینفعان:

  • باید به تمام ذینفعان پروژه از جمله مالک، مجری، مهندسین ناظر و ساکنین مجاور محل گود، در خصوص زمان و نحوه برچیدن سازه نگهبان اطلاع رسانی شود.
  • این امر به منظور هماهنگی و جلوگیری از هرگونه سوء تفاهم یا مشکل احتمالی ضروری است.

4. تامین تجهیزات و ماشین آلات:

  • باید تمام تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز برای برچیدن سازه نگهبان، از قبل تامین و در محل حاضر باشند.
  • این تجهیزات باید از نظر فنی سالم و دارای شرایط استاندارد باشند.

5. استقرار عوامل اجرایی:

  • باید از افراد مجرب و آموزش دیده برای اجرای عملیات برچیدن سازه نگهبان استفاده شود.
  • این افراد باید با وظایف خود به طور کامل آشنا بوده و از تجهیزات و ماشین آلات به درستی استفاده کنند.

برچیدن سازه نگهبان

در فرآیند برچیدن سازه نگهبان، کیفیت و دقت اجرا امری اساسی و حیاتی است. تخصص و تجربه تیم ما در این زمینه، به ما امکان می‌دهد تا با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و استفاده از متدولوژی‌های به‌روز، بهترین خدمات برچیدن سازه‌نگهبان را ارائه دهیم.

تیم ما از تخصصی‌ترین کارشناسان و تکنسین‌ها تشکیل شده است که با استفاده از تجهیزات مدرن، به برچیدن انواع سازه‌های‌نگهبان اقدام می‌کنند. اعتماد به کیفیت کار و رعایت اصول ایمنی در تمامی مراحل اجرا، از ویژگی‌های ممتاز خدمات ماست.

برچیدن سازه‌نگهبان از جمله فعالیت‌هایی است که نیازمند دقت فنی و مهارت زیاد است. ما با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و روش‌های مدیریت پیشرفته، این فرآیند را بهبود بخشیده و به مشتریان خود تضمین می‌کنیم که سازه نگهبان آنان با حداکثر کارایی و حداقل مشکلات اجرایی برچیده خواهد شد.

 

چگونه اتصالات بین نگهبان‌ها و سازه اصلی را به طور صحیح انجام دهیم؟

برای انجام اتصالات، باید از متریال مناسب استفاده کنید. اتصالات بستگی به نوع سازه و نگهبان‌ها دارد، ممکن است از پیچ و مهره، سربندی، جوش، پیچ همزنی و… استفاده شود. از متریال با کیفیت برای اتصالات استفاده کنید تا استحکام و پایداری سازه تضمین شود.

قبل از نصب نگهبان‌ها، می‌توانید قالب‌ها و شابلون‌هایی برای انجام اتصالات تهیه کنید. این قالب‌ها و شابلون‌ها به شما کمک می‌کنند تا اتصالات را به درستی و با دقت انجام دهید.برای ایجاد اتصالات صحیح، باید فاصله و زاویه مشخصی را رعایت کنید. این پارامترها معمولاً در دستورالعمل‌ها و نقشه‌های فنی مشخص شده است. با دقت و صحت، فاصله و زاویه اتصالات را بررسی و اجرا کنید.

برای انجام اتصالات، از ابزارهای مناسب استفاده کنید. ابزارهای مناسب شامل دستگاه‌های الکتریکی یا دستی، کلیدها، گوشه‌گیرها، کلیپس‌ها و سایر ابزارهای کمکی است.پس از انجام اتصالات، باید آنها را بررسی کرده و تست کنید. بررسی می‌تواند شامل بررسی محل نصب، استحکام اتصال و عملکرد صحیح آن باشد. در صورت وجود هرگونه عیب و نقص، باید آن را تصحیح کنید.

 

انتخاب نوع سازه نگهبان 

در انتخاب سازه نگهبان برای یک گودبرداری، عوامل زیر می‌توانند تأثیرگذار باشند:

  1. خواص خاک:

نوع و ویژگی‌های خاک در محل گودبرداری از جمله پایداری، میزان جریان آب زیرزمینی، نرخ تراوایی و اندازه دانه‌بندی خاک بر انتخاب سازه‌نگهبان تأثیر می‌گذارد. برای هر نوع خاک، ممکن است سازه‌نگهبان مناسبی وجود داشته باشد که به خوبی با خواص خاک هماهنگ شود و پایداری گود را تضمین کند.

  1. عمق گودبرداری:

عمق گودبرداری نیز موثر است. در عمق‌های بیشتر، نیروهای جانبی و عمودی بر دیوار گود افزایش می‌یابند و نیاز به سازه‌نگهبان قوی‌تر می‌باشد.

  1. زاویه شیب طبیعی:

زاویه شیب طبیعی خاک در اطراف گود نیز باید در نظر گرفته شود. اگر زاویه شیب طبیعی خاک بالا باشد، نیاز به سازه‌نگهبان قوی‌تری می‌باشد تا جلوی ریزش خاک و نیروهای جانبی را بگیرد.

  1. نزدیکی به سازه‌های مجاور:

در صورت نزدیکی گود به سازه‌های مجاور مانند ساختمان‌ها، تاسیسات و یا جاده‌ها، سازه‌نگهبان باید بتواند نیروها و تأثیرات جانبی را کنترل کند و از تأثیر منفی بر روی سازه‌های مجاور جلوگیری کند.

  1. سطح آب زیرزمینی:

میزان سطح آب زیرزمینی نیز می‌تواند بر انتخاب سازه‌نگهبان تأثیرگذار باشد. در صورت وجود آب زیرزمینی با فشار قوی، سازه‌نگهبان باید بتواند از نفوذ آب و تأثیرات هیدرولیکی جلوگیری کند.

  1. شرایط جوی و فصل اجرا:

شرایط جوی و فصل اجرا نیز بر انتخاب سازه‌نگهبان تأثیرگذار هستند. مثلاً در مناطق با زمستان‌های سرد، سازه نگهبان باید قادر به مقاومت در برابر یخبندان و فشار جوی باشد.

 

در نهایت، انتخاب سازه‌نگهبان براساس توصیه‌ها و استانداردهای مربوطه و با توجه به خواص خاک و شرایط محیطی توصیه می‌شود. مهندسان و متخصصان مربوطه با بررسی دقیق این عوامل و شرایط، سازه نگهبان مناسب را برای هر پروژه گودبرداری انتخاب خواهند کرد.

 

تا چه ارتفاعی نیاز به سازه نگهبان نیست

در فرآیند ساخت و ساز، سازه‌نگهبان (یا همان حائل‌های موقت) به منظور حفاظت از دیوارها و جلوگیری از ریزش خاک استفاده می‌شود. ارتفاعی که نیاز به سازه نگهبان نباشد، بسته به شرایط مختلفی از جمله نوع خاک، شرایط جغرافیایی و میزان رطوبت، می‌تواند متفاوت باشد. اما به طور کلی، در استانداردها و مقررات ساختمان‌سازی، برخی اصول کلی برای تعیین این ارتفاع وجود دارد.

  1. خاک‌های پایدار و محکم:
    • در خاک‌های پایدار و محکم (مانند خاک‌های رسی و شنی چسبنده)، معمولاً می‌توان تا ارتفاع حدود 1.2 تا 1.5 متر (حدود 4 تا 5 فوت) بدون نیاز به سازه نگهبان حفاری کرد. این نوع خاک‌ها توانایی نگه‌داشتن خود را بدون ریزش دارند.
  2. خاک‌های غیر پایدار و نرم:
    • در خاک‌های نرم و غیر پایدار (مانند خاک‌های شنی نرم و خاک‌های ماسه‌ای)، حتی برای حفاری‌های کم‌عمق نیز ممکن است نیاز به سازه‌نگهبان وجود داشته باشد. برای این نوع خاک‌ها، معمولاً هر حفاری با عمق بیش از 0.9 متر (حدود 3 فوت) نیاز به حمایت و تقویت دارد.
  3. شرایط جغرافیایی و محیطی:
    • در مناطقی با بارش زیاد یا شرایط آب و هوایی مرطوب، خاک‌ها ممکن است به سرعت ناپایدار شوند. در این شرایط، حتی حفاری‌های کم‌عمق نیز ممکن است نیاز به سازه نگهبان داشته باشند.
    • در مناطق زلزله‌خیز، پایداری خاک‌ها ممکن است کمتر باشد و نیاز به تقویت بیشتر حس شود.

استانداردها و مقررات

در بسیاری از کشورها، مقررات و استانداردهای ساختمانی مشخصی برای تعیین نیاز به سازه‌نگهبان وجود دارد. این مقررات ممکن است بسته به منطقه و نوع پروژه متفاوت باشند، اما به طور کلی شامل موارد زیر هستند:

  • کدهای ساختمانی: بسیاری از کدهای ساختمانی محلی و ملی دستورالعمل‌های خاصی برای حفاری‌ها و نیاز به سازه‌ های نگهبان دارند.
  • استانداردهای ایمنی: استانداردهای ایمنی مانند OSHA در ایالات متحده، دستورالعمل‌های دقیقی برای کار در حفاری‌ها و استفاده از سازه‌نگهبان ارائه می‌دهند.

حداکثر عمق گودبرداری بدون سازه نگهبان

پاسخ دقیق به این سوال، بدون در نظر گرفتن شرایط خاص پروژه، امکان‌پذیر نیست. چرا که حداکثر عمق مجاز برای گودبرداری بدون سازه نگهبان به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • نوع خاک: خاک‌های مختلف مقاومت‌های متفاوتی در برابر ریزش دارند. خاک‌های سفت و چسبنده به طور معمول مقاومت بیشتری نسبت به خاک‌های سست و ماسه‌ای دارند.
  • سطح آب زیرزمینی: هرچه سطح آب زیرزمینی بالاتر باشد، خطر ریزش دیواره‌های گود بیشتر خواهد بود.
  • ابعاد گود: هرچه ابعاد گود بزرگ‌تر باشد، احتمال ریزش دیواره‌ها بیشتر می‌شود.
  • وجود سازه‌های مجاور: وجود سازه‌های مجاور در اطراف گود می‌تواند بر پایداری دیواره‌ها تأثیرگذار باشد.
  • بارگذاری روی دیواره‌ها: هرگونه بارگذاری اضافی روی دیواره‌های گود، خطر ریزش را افزایش می‌دهد.
  • ضوابط و مقررات محلی: ضوابط و مقررات ساختمانی هر منطقه، محدودیت‌هایی را برای عمق گودبرداری بدون سازه نگهبان تعیین می‌کنند.

سازه نگهبان نیلینگ

سازه‌نگهبان نیلینگ، به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی در عمران و ساختمان، جهت حفظ ایمنی و پایداری سازه‌های خاکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه‌ها که به طور عمومی در دیوارهای گودها یا مرتفع‌ها نصب می‌شوند، با ایجاد ستون‌های عمودی از مواد مقاوم، از فروپاشی و فروریختگی خاک و سنگ‌ها جلوگیری می‌کنند. نگهبان‌های نیلینگ با توانایی تحمل فشارهای عمودی و افقی، به عنوان محافظ اصلی در برابر نیروهای جانبی مانند فشار خاک و حرکت‌های خاکی عمل می‌کنند. این سازه‌ها با طراحی دقیق و استفاده از موادی نظیر فولاد، بتن مسلح یا سازه‌های پیشرفته دیگر، بهبودی محسوس در پایداری و ایمنی سازه‌های خاکی ایجاد می‌کنند و به حفظ امنیت محیط و کاهش خطرات ناشی از ازمایشات طبیعی کمک می‌کنند.