سازه نگهبان چیست؟
سازه نگهبان به سازه‌ای گفته می‌شود که برای تأمین پایداری دیواره‌های گود و پلاک‌های مجاور اجرا، در داخل زمین پروژه اجرا می‌شود. این سازه می‌تواند یک سازه فرعی و جدا از سازه اصلی یا بخشی از سازه اصلی باشد. برخی سازندگان برای فرار از مخارج گودبرداری که بعضاً نیز قابل‌توجه است بدون اجرای سازه نگهبان اقدام به گودبرداری می‌کنند و به‌ظاهر باور دارند که خاک زمین پایداری کافی را داشته و نیازی به اجرای سازه‌های جانبی برای تأمین پایداری دیوارهای گود نیست. اما تجربه ثابت کرده که رفتار خاک غیرقابل‌پیش‌بینی و بسیار متنوع است و برای تأمین ایمنی افراد داخل و خارج گود و نیز حفظ پلاک‌های مجاور گود، لازم است سازه‌هایی جانبی با عنوان سازه نگهبان اجرا شود.
عدم توجه به اجرای سازه نگهبان و ریزش پلاک مجاور
وقتی عمق گود از زیر فنداسیون پلاک‌های مجاور پایین‌تر است یعنی خطر ریزش گود و پلاک‌های مجاور وجود داشته و باید با دقت و مطالعه عملیات اجرایی انجام شود.
نکات تأثیرگذار در انتخاب روش اجرای سازه نگهبان
بعد از آشنایی با تعریف و اهمیت آن، لازم است با عوامل تأثیرگذار در انتخاب روش پایدارسازی دیواره‌های گود آشنا شویم. چراکه نمی‌توان برای پایدارسازی تمام گودها از یک روش استفاده کرد. عواملی که می‌توانند در انتخاب روش اجرایی تأثیرگذار باشند عبارت‌اند از:
- تیپ خاک موجود در دیواره‌ها که بر اساس آزمایشات مکانیک خاک مشخص می‌شود.
- وضعیت ایستایی و حساسیت پلاک‌های مجاور گود.
- تأسیسات موجود در معابر موجود در اطراف ملک.
- عمق گود
- ابعاد زمین
- بودجه در نظر گرفته‌شده برای اجرای سازه نگهبان
- مدت بازماندن دیواره‌های گود
کاربرد سازه نگهبان چیست؟
همانطور که تا اینجا گفته شد، سازه نگهبان به دلایل زیر اجرا می‌شود:
- ایمنی افراد داخل و خارج گود
افرادی که در خارج از گود حضور دارند باید بتوانند به‌راحتی و بدون هرگونه نگرانی به زندگی یا کار خود ادامه دهند.
- حفظ ایمنی افراد داخل گود
اکیپ‌های اجرایی باید بتوانند عملیات اجرای ساختمان را درست و مطابق با نقشه‌ها و ضوابط انجام دهند و این مهم زمانی میسر خواهد بود که فضای عملیاتی ایمن بوده و خطری افراد را تهدید نکند.
- حفظ ایستایی پلاک‌های مجاور گود
ساختمان‌های موجود در مجاورت گود نیز جزو آن دسته عوارضی هستند که باید قبل از شروع عملیات گودبرداری در نظر گرفته شوند تا در طول مدت اجرا، آسیبی به آنها وارد نشود.
ایمن‌سازی گود جهت اجرای ساختمان
اجرای سازه نگهبان چیست؟
به پایدارسازی دیواره‌های گود که به روش‌های مختلف انجام می‌شود، گفته می‌شود.
همانطور که در ابتدا نیز گفته شد عوامل زیادی در تعیین ریسک گودبرداری تأثیرگذار هستند اما متأسفانه بسیاری از سازندگان و حتی مهندسان، عامل اصلی تعیین‌کننده برای خطر گود را عمق آن می‌دانند که همین باور غلط موجب شده در گودهای کم‌عمق، بیشتر از گودهای عمیق شاهد ریزش گود و بروز خسارات جانی و مالی باشیم.
سازه نگهبان (Structural Sentry) یک سیستم امنیتی است که برای محافظت از یک محل خاص یا سازه‌ای مانند ساختمان، سایت صنعتی یا تاسیسات حیاتی استفاده می‌شود. اجرای سازه نگهبان شامل نصب و راه‌اندازی این سیستم امنیتی می‌باشد.
سازه نگهبان معمولاً شامل ترکیبی از تجهیزات و فناوری‌های مختلف است که به طور همزمان عمل می‌کنند تا محیط مورد نظر را نظارت کرده و از تهدیدات ممکن محافظت کنند.
این سیستم می‌تواند شامل عناصری مانند دوربین‌های مداربسته، سنسورهای حرکت، سیستم‌های اعلام سرقت، سیستم‌های تشخیص دخانیات، سیستم‌های کنترل دسترسی، سیستم‌های امنیتی دیجیتالی و سایر تجهیزات مربوط به امنیت باشد.
این سازه با استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند تشخیص تصویر، تشخیص صدا، شبکه‌های بی‌سیم و سیستم‌های هوشمند، تلاش می‌کند تا هرگونه تهدید را تشخیص داده و به مالک سازه یا مراکز نظارتی اطلاع دهد. این سیستم قادر است به طور خودکار و سریع واکنش نشان دهد و اقدامات امنیتی مورد نیاز را آغاز کند مانند فعال‌سازی آژیر، ارسال اعلان به مسئولین امنیتی و یا به طور مستقیم اتصال به نیروهای امنیتی. با استفاده از سازه نگهبان، محافظت و نظارت بر سازه‌ها و مناطق مهم میسر می‌شود و امنیت فیزیکی و الکترونیکی بالا را فراهم مبکند
برخی از ویژگی‌ها و عملکردهای سازه نگهبان
ضبط تصاویر: سیستم دوربین‌های مداربسته سازه نگهبان قادر است تصاویر و ویدئوهایی از محیط مربوطه را ضبط کند. این تصاویر می‌توانند در صورت وقوع حادثه، به عنوان شواهد و دلیل در دسترس قرار گیرند.
تشخیص حرکت: با استفاده از سنسورهای حرکت، سازه نگهبان قادر است حرکت‌های غیرمجاز در محیط را تشخیص داده و واکنش مناسبی نشان دهد. مثلاً فعال‌سازی آژیر یا ارسال هشدار به نیروهای امنیتی.
تشخیص دخانیات: این سیستم‌ها می‌توانند با استفاده از سنسورها و تجهیزات خاص، دخانیات و حریق را تشخیص داده و به صورت خودکار آژیرها را فعال کنند و به مسئولین امنیتی اطلاع دهند.
کنترل دسترسی: با استفاده از سیستم‌های کنترل دسترسی، می‌تواند تعیین کننده‌های مجوز و احراز هویت را برای ورود به سازه تعیین کند. این امر از ورود غیرمجاز به محیط جلوگیری می‌کند و امنیت را افزایش می‌دهد.
آنالیز هوشمند: این سیستم‌ها می‌توانند از قدرت تحلیل داده‌ها و هوش مصنوعی استفاده کنند تا الگوها و رفتارهای غیرعادی را تشخیص داده و به طور خودکار واکنش نشان دهند.
چه نوع خطراتی می‌تواند سازه نگهبان را تهدید کند؟
سازه نگهبان به منظور مقابله با خطرات مختلف طراحی و ساخته می‌شود. برخی از خطراتی که ممکن است عبارتند از:
۱. زلزله: زلزله‌ها باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری می‌شوند. سازه نگهبان با طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر زلزله، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.
۲. باد شدید: بادهای شدید می‌توانند سازه‌ها را تخریب کنند. سازه نگهبان با استفاده از طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر باد، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.
۳. آتش سوزی: آتش سوزی می‌تواند باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری شود. سازه نگهبان با استفاده از مواد غیرقابل اشتعال و طراحی مناسب می‌تواند از وقوع آتش سوزی جلوگیری کند.
۴. انفجار: انفجار می‌تواند باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری شود. سازه نگهبان با استفاده از طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر انفجار، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.
۵. تصادفات: تصادفات می‌توانند باعث تخریب سازه‌ها و خطرات جانی و مالی بسیاری شوند. سازه نگهبان با استفاده از طراحی مناسب و استفاده از مواد مقاوم در برابر تصادفات، می‌تواند از وقوع خسارت جلوگیری کند.
چه موادی برای ساخت سازه نگهبان استفاده می‌شود؟
برخی از مواد شایع برای ساخت عبارتند از:
۱. فولاد: فولاد به دلیل مقاومت بالا در برابر بارهای استاتیکی و دینامیکی، انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت‌های ریزساختاری و نسبت قدرت به وزن بالا، به عنوان یکی از مواد اصلی در سازه نگهبان استفاده می‌شود.
۲. بتن: بتن به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و تحمل خوب در برابر خمش، به عنوان ماده ساختاری در سازه نگهبان استفاده می‌شود.
۳. شیشه: شیشه به دلیل شفافیت و جذابیت ظاهری، مقاومت در برابر بارهای بادی، مقاومت در برابر آتش و مقاومت در برابر خوردگی، به عنوان یکی از مواد ساختاری در سازه نگهبان استفاده می‌شود.
۴. پلاستیک: پلاستیک به دلیل سبکی و قابلیت‌های شکل‌پذیری بالا، مقاومت در برابر بارهای بادی، مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت در برابر آتش، به عنوان ماده ساختاری در سازه نگهبان استفاده می‌شود.
۵. چوب: چوب به دلیل مقاومت در برابر فشار و خمش، قابلیت‌های پذیری و شکل‌پذیری بالا و جذابیت ظاهری، به عنوان یکی از مواد ساختاری در سازه نگهبان استفاده می‌شود.
هزینه ساخت
هزینه ساخت با استفاده از هر یک از این مواد متفاوت است. هزینه ساخت به عوامل مختلفی مانند نوع مواد سازنده، ابعاد سازه، پیچیدگی طراحی، شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی وابسته است.
برای مثال، هزینه ساخت با استفاده از فولاد معمولاً بیشتر از هزینه ساخت با استفاده از چوب است. اما باید توجه داشت که هزینه ساخت با استفاده از هر یک از این مواد، بسته به شرایط و نیازهای ساختار، ممکن است متفاوت باشد.
علاوه بر هزینه ساخت، هزینه نگهداری و تعمیرات نیز باید در نظر گرفته شود. به‌طور کلی، با استفاده از موادی با مقاومت بالا ممکن است هزینه ساخت بیشتری داشته باشد، اما همزمان ممکن است هزینه نگهداری و تعمیرات کمتری نیاز داشته باشد. برعکس، اجرا با استفاده از موادی با مقاومت کمتر، هزینه ساخت کمتری دارد، اما ممکن است نیاز به هزینه نگهداری و تعمیرات بیشتری داشته باشد.
کاهش هزینه نگهداری و تعمیرات
۱. انتخاب مواد با کیفیت بالا: با استفاده از مواد با کیفیت بالا، مانند فولاد و بتن با مقاومت بالا در برابر عوامل مختلف، می‌توانید هزینه نگهداری و تعمیرات را کاهش دهید.
۲. طراحی مناسب: با طراحی مناسب و استفاده از روش‌های پیشرفته، مانند روش‌های تحلیلی و شبیه‌سازی، می‌توانید هزینه نگهداری و تعمیرات را کاهش دهید.
۳. نظارت و نگهداری منظم: با نظارت و نگهداری منظم بر سازه نگهبان، می‌توانید خطرات و مشکلات را در زمان کوتاهتر شناسایی و برطرف کنید.
۴. استفاده از تکنولوژی: با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، مانند سامانه‌های سنسوری و ردیابی، می‌توانید مشکلات را در سریع‌ترین زمان شناسایی کنید و هزینه نگهداری و تعمیرات را کاهش دهید.
۵. اجرای تعمیرات منظم: با اجرای تعمیرات منظم و به‌موقع، می‌توانید جلوی تخریب و خرابی سازه نگهبان را بگیرید و هزینه نگهداری و تعمیرات را کاهش دهید.
اجرای انواع سازه نگهبان
سازه‌های نگهبان یا موانع حفاظتی در کنترل و مدیریت ریزش خاک، حفاظت از ساختمان‌ها و تأمین ایمنی مناطق ساخت و ساز استفاده می‌شوند. این سازه‌ها به صورت متنوعی در انواع و اشکال مختلف طراحی و اجرا می‌شوند. در زیر، تعدادی از انواع سازه‌های نگهبان را بررسی می‌کنیم:
۱. دیوارهای حائل: دیوارهای حائل برای محافظت از ساختمان‌ها در مقابل ریزش خاک، سیلاب و حملات آب استفاده می‌شوند. مواد ساخت این دیوار‌ها می‌تواند شامل بتن مسلح، بتن مسلح شده با فولاد، دیوار حائل چوبی، دیوارهای حائل سنگی و غیره باشد.
۲. میانگذرها: میانگذرها یا پل‌های موقت، سازه‌هایی هستند که برای عبور از مناطق ساخت و ساز و گودبرداری ها تعبیه می‌شوند. این سازه‌ها می‌توانند از جنس فولادی یا بتنی بوده و بر روی ستون‌ها یا پایه‌های موقت قرار می‌گیرند.
۳. تیراندازها: تیراندازها یا تیرهای فولادی عمدتاً برای حفاظت از ساختمان‌ها در مقابل ریزش خاک و سیلاب استفاده می‌شوند. این سازه‌ها به صورت عمودی و افقی نصب می‌شوند و می‌توانند با استفاده از پیچ‌ها و سرندها به ساختمان متصل شوند.
۴. تیرهای جداری: تیرهای جداری به عنوان سازه‌هایی با ارتفاع کم و طول بلند برای حفاظت از ساختمان‌ها در مقابل ریزش خاک و حملات آب استفاده می‌شوند. این تیرها می‌توانند از جنس فولادی یا بتنی باشند و به صورت عمودی و موازی با دیوار ساختمان نصب می‌شوند.
۵. سکوها و پایه‌ها: سکوها و پایه‌ها به عنوان پشتیبانی‌های عمودی برای سازه‌های نگهبان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سازه‌ها می‌توانند به صورت ستون‌های فولادی، پایه‌های بتنی یا حتی پشته‌های چوبی باشند.
توجه داشته باشید که نوع و اجرای سازه نگهبان بستگی به شرایط محیطی، نیازهای محافظتی و نوع خاک و زمین‌شناسی منطقه دارد. برای اجرای صحیح و ایمن سازه‌های نگهبان، همواره باید با مهندسان معماری و مهندسان ژئوتکنیک متخصص مشورت کنید.
آشنایی با انواع سازه نگهبان
همانطور که گفته شد سازه نگهبان یک سازه محافظتی است که به منظور مقابله با خطرات مختلف مانند زلزله،باد شدید،آتش سوزی،انفجار،محافظت از مناطق و ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این سازه‌ها معمولاً به صورت عمودی در زمین قرار می‌گیرند و قادرند نیروی بالایی را جذب و جدا سازند. آنها می‌توانند از موادی مانند سنگ، بتن، فلز یا پلاستیک ساخته شوند. در ادامه به معرفی انواع آن میپردازیم :
سازه نگهبان خرپایی(Guardian truss structures)
سازه نگهبان خرپایی یا سازه نگهدارنده خرپایی یکی از روش‌های پایدارسازی جداره گودبرداری است. این روش معمولاً در گودهای با عمق متوسط استفاده می‌شود.
در این روش، پروفیل‌های فولادی خرپایی به فواصل معین در دیواره گود قرار می‌گیرند. این خرپاها با تحمل فشار جانبی ناشی از سربار خاک و انتقال آن به زمین، از ریزش دیواره گود جلوگیری می‌کنند. سازه نگهبان خرپایی به طور معمول شامل سیستمی از پروفیل‌های فولادی و اتصالات است که طراحی شده‌اند تا نیروهای جانبی را به زمین منتقل کنند و به عنوان ستون‌های نگهبان عمل کنند.
این سازه‌ها به دلیل قابلیت تحمل فشار جانبی و انتقال نیروها به زمین، به عنوان یک روش پایدار و ایمن در پروژه‌های گودبرداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها می‌توانند به صورت موقت یا دائمی نصب شوند و در حفاظت از دیواره گود و جلوگیری از خطر ریزش کمک می‌کنند.
سازه نگهبان سرکوپی(Soldier Pile and Lagging)
سازه نگهبان سپرکوبی یکی از روش‌های استفاده شده در گودبرداری است. در این روش، ابتدا سپرها یا ستون‌های عمودی را در اطراف گود نصب می‌کنند. سپس عملیات خاکبرداری را آغاز می‌کنند تا به عمق مورد نظر برسند.
در مرحله بعد، تیرآهن‌های افقی به نام پشت‌بند روی سپرها قرار می‌گیرند. این تیرآهن‌ها به عنوان عناصر نگهبانی و استحکام‌بخش برای دیواره گود عمل می‌کنند. سپس قیدهای فشاری عمودی را به این پشت‌بند اتصال می‌دهند. قیدهای فشاری به صفحه سپرها اعمال می‌شوند و از روی آنها به پشت‌بند متصل می‌شوند. این قیدها به صورت عمودی بر روی سپرها قرار می‌گیرند و به عنوان عناصر پشتیبانی عمودی به سپرها عمل می‌کنند.
سازه نیلینگ یا میخ کوبی (Nailing)
سازه نیلینگ یا میخ کوبی (Nailing) یکی از روش‌های استفاده شده در گودبرداری است. این روش برای ایجاد پایداری و افزایش استحکام دیواره گود استفاده می‌شود.
در این روش، میلگردهای فولادی به فواصل نزدیک به هم در دیواره گود نصب می‌شوند. این میلگردها معمولاً با استفاده از دوغاب سیمان در مکان خود ثابت می‌شوند تا فضای بین خاک و میلگردها پر شود و ارتباط محکمی بین آنها و دیواره گود ایجاد شود.
سازه نیلینگ یک مقطع مسلح و پایدار را در دیواره گود ایجاد می‌کند که توانایی نگهداری و پشتیبانی از دیواره گود را دارد. این میخ‌ها به عنوان عناصر اصلی سازه نیلینگ عمل می‌کنند و به وسیله پرکننده‌های سیمانی متصل می‌شوند. این روش به دلیل سادگی اجرا و کارایی در خاک‌های با مقاومت نسبی مناسب، توسط متخصصان پیشنهاد می‌شود.
سازه نیلینگ می‌تواند در پروژه‌های گودبرداری با عمق‌ها و خصوصیات خاک مشخصی مورد استفاده قرار گیرد. این روش به عنوان یک روش پایدارسازی اقتصادی و موثر در کنترل ریزش و حفاظت از دیواره گود مورد توجه قرار می‌گیرد.
سازه نگهبان انکراژ
سازه نگهبان انکراژ (Anchorage) نیز یکی دیگر از روش‌های استفاده شده در گودبرداری است که عملکرد مشابهی با روش نیلینگ دارد. با این حال، در این روش، نیروی پیش‌تنیدگی در المان‌های تسلیحی با استفاده از جک کششی و نیروسنج ایجاد می‌شود.
در این روش، میلگردها به عنوان عناصر تسلیحی در دیواره گود نصب می‌شوند. با استفاده از جک کششی و نیروسنج، نیروی پیش‌تنیدگی به المان‌های تسلیحی اعمال می‌شود. این نیروی پیش‌تنیدگی باعث فشرده شدن میلگردها و ایجاد اتصال محکم بین دیواره گود و المان‌های تسلیحی می شود.
سازه دیوار دیافراگمی
روش اجرای دیوار دیافراگمی (Diaphragm Wall) یا دیوار دوغابی (Slurry Wall) عموماً به شرح زیر است:
1. حفاری: ابتدا با استفاده از دستگاه حفاری خاصی که به نام گراب یا هیدروفرز شناخته می‌شود، حفری عمودی و عمیق در زمین انجام می‌شود. ا
2. استفاده از بنتونیت: برای جلوگیری از ریزش های موضعی دیوار، از دوغابی به نام بنتونیت استفاده می‌شود. بنتونیت یک ماده خاکی با خواص مهاترمز است که در ترکیب با آب به صورت یک مایع غلیظ تشکیل می‌شود.
3. گذاری میلگردها: پس از حفاری، میلگردهای فولادی در داخل حفره قرار داده می‌شوند. این میلگردها به عنوان عناصر تسلیحی عمل می‌کنند و به پایه دیوار دیافراگمی استحکام می‌بخشند.
4. بتن ریزی: در مرحله بعد، بتن ریخته می‌شود. برای ریختن بتن، از لوله ترمی استفاده می‌شود. لوله ترمی در داخل حفره قرار داده می‌شود و بتن از طریق آن به صورت پیوسته وارد حفره شده و فضای داخل حفره را پر می‌کند. این عملیات به تکرار تا رسیدن به ارتفاع مورد نیاز ادامه می‌یابد.
5. حذف بنتونیت: پس از اتمام بتن ریزی، بنتونیت اضافی که در داخل حفره بوده است، به طور مرحله به مرحله حذف می‌شود.
دیوار دیافراگمی به عنوان یک سازه نگهبان، استحکام و پایداری دیواره گود را بالا می‌برد و می‌تواند در پروژه‌های گودبرداری با عمق‌ها و خصوصیات خاک مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
انتخاب نوع سازه نگهبان
در انتخاب سازه نگهبان برای یک گودبرداری، عوامل زیر می‌توانند تأثیرگذار باشند:
1. خواص خاک: نوع و ویژگی‌های خاک در محل گودبرداری از جمله پایداری، میزان جریان آب زیرزمینی، نرخ تراوایی و اندازه دانه‌بندی خاک بر انتخاب سازه نگهبان تأثیر می‌گذارد. برای هر نوع خاک، ممکن است سازه نگهبان مناسبی وجود داشته باشد که به خوبی با خواص خاک هماهنگ شود و پایداری گود را تضمین کند.
2. عمق گودبرداری: عمق گودبرداری نیز موثر است. در عمق‌های بیشتر، نیروهای جانبی و عمودی بر دیوار گود افزایش می‌یابند و نیاز به سازه نگهبان قوی‌تر می‌باشد.
3. زاویه شیب طبیعی: زاویه شیب طبیعی خاک در اطراف گود نیز باید در نظر گرفته شود. اگر زاویه شیب طبیعی خاک بالا باشد، نیاز به سازه نگهبان قوی‌تری می‌باشد تا جلوی ریزش خاک و نیروهای جانبی را بگیرد.
4. نزدیکی به سازه‌های مجاور: در صورت نزدیکی گود به سازه‌های مجاور مانند ساختمان‌ها، تاسیسات و یا جاده‌ها، سازه نگهبان باید بتواند نیروها و تأثیرات جانبی را کنترل کند و از تأثیر منفی بر روی سازه‌های مجاور جلوگیری کند.
5. سطح آب زیرزمینی: میزان سطح آب زیرزمینی نیز می‌تواند بر انتخاب سازه نگهبان تأثیرگذار باشد. در صورت وجود آب زیرزمینی با فشار قوی، سازه نگهبان باید بتواند از نفوذ آب و تأثیرات هیدرولیکی جلوگیری کند.
6. شرایط جوی و فصل اجرا: شرایط جوی و فصل اجرا نیز بر انتخاب سازه نگهبان تأثیرگذار هستند. مثلاً در مناطق با زمستان‌های سرد، سازه نگهبان باید قادر به مقاومت در برابر یخبندان و فشار ثلج باشد.
در نهایت، انتخاب سازه نگهبان براساس توصیه‌ها و استانداردهای مربوطه و با توجه به خواص خاک و شرایط محیطی مرتوصیه می‌شود. مهندسان و متخصصان مربوطه با بررسی دقیق این عوامل و شرایط، سازه نگهبان مناسب را برای هر پروژه گودبرداری انتخاب خواهند کرد.
چه عواملی بر انتخاب سازه نگهبان مناسب برای یک پروژه تأثیر می‌گذارند؟
انتخاب سازه نگهبان مناسب برای یک پروژه به عوامل متعددی بستگی دارد. در ادامه، به برخی از عوامل کلیدی که تأثیر می‌گذارند، اشاره می‌کنم:
نوع خاک: ویژگی‌های خاک محل پروژه، از جمله نوع، چگالی، کرنش و مقاومت خاک، نقش مهمی در انتخاب سازه نگهبانی دارد. خاک‌های سبک ممکن است نیاز به سازه نگهبانی با کمترین وزن و حجم داشته باشند، در حالی که خاک‌های سنگین و مستحکم نیاز به سازه نگهبانی قوی‌تر و پایدارتری دارند.
عمق گودبرداری: عمق گودبرداری نیز بر انتخاب سازه نگهبان تأثیر می‌گذارد. در گودبرداری‌های عمیق، سازه نگهبانی باید قادر به تحمل فشار بالا و جلوگیری از ریزش خاک باشد.
شیب دیواره گودبرداری: شیب دیواره گودبرداری نیز در انتخاب سازه نگهبان مهم است. در صورتی که شیب دیواره بیشتر باشد، سازه باید قادر به تحمل فشار و جابجایی خاک در طول دیواره باشد.
آب و رطوبت: میزان آب و رطوبت موجود در خاک و در اطراف گودبرداری نیز تأثیرگذار است. در صورت وجود آب زیرزمینی یا آب روان، سازه باید قادر به مقابله با فشار آب و جلوگیری از نفوذ آب به داخل گودبرداری باشد.
نوع پروژه: نوع پروژه نیز در انتخاب سازه نگهبانی تأثیر دارد. برای مثال، در پروژه‌های ساختمانی، استفاده از تیرهای گودبرداری ممکن است رایج باشد، در حالی که در پروژه‌های خط لوله، استفاده از سیستم‌های ترازبندی می‌تواند مناسب‌تر باشد.
محدودیت‌های فضایی: محدودیت‌های موجود در فضای پروژه، مانند محدودیت از نظر ارتفاع، عرض و طول گودبرداری، نیز باید در نظر گرفته شود. سازه نگهبانی باید با محدودیت‌های فضایی سازگار باشد و بتواند به صورت عملی و کارآمد در فضای محدود نصب شود.
چگونه می توان سازه های نگهبان را ایمن نگه داشت؟
سازه های نگهبان ساختارهایی هستند که برای مهار و پشتیبانی از خاک و سایر مواد در برابر فرسایش یا فرونشست طراحی شده اند. آنها در طیف گسترده ای از پروژه ها استفاده می شوند، از جمله ساخت و ساز، معدن و مهندسی عمران.
خطرات احتمالی عبارتند از:
- فرونشست: اگر سازه نگهبان به اندازه کافی قوی نباشد، ممکن است فرو بریزد و باعث فرونشست خاک شود.
- ریزش: اگر سازه نگهبان به درستی نصب نشود، ممکن است ریزش کند.
- نشت آب: اگر سازه نگهبان به درستی آب بندی نشود، ممکن است باعث نشت آب شود.
برای ایمن نگه داشتن سازه های نگهبان، باید اقدامات زیر انجام شود:
- طراحی و ساخت مناسب: سازه های نگهبان باید توسط مهندسان عمران دارای مجوز طراحی و ساخته شوند. طراحی باید با توجه به شرایط خاک و بارهای وارد بر سازه انجام شود. ساخت نیز باید با کیفیت بالا و مطابق با دستورالعمل های مهندسی انجام شود.
- بازرسی منظم: سازه ها باید به طور منظم توسط متخصصان واجد شرایط بازرسی شوند. این بازرسی ها باید به دنبال آسیب یا علائم خرابی باشند.
- استفاده مناسب: بارهای وارد بر سازه نباید از ظرفیت آن تجاوز کند.
تاثیر پایدارسازی گود بر سازه نگهبان
استحکام خاک: با انجام پایدارسازی گود، استحکام و پایداری خاک در اطراف گود افزایش می‌یابد. این موضوع می‌تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد سازه نگهبان داشته باشد، زیرا سازه نگهبان باید قادر باشد نیروها و فشارهای ناشی از خاک را به درستی تحمل کند.
اندرکنش بین سازه نگهبان و خاک: با انجام پایدارسازی گود، تغییراتی در رفتار خاک و سازه نگهبان ایجاد می‌شود. این تغییرات ممکن است نیازمند تعدیل و تغییر در سازه نگهبان باشند تا بتواند با تغییرات خاک هماهنگ شود.
توزیع نیروها: پایدارسازی گود ممکن است باعث تغییر در توزیع نیروها در سازه نگهبان شود. این تغییرات می‌تواند نیازمند تنظیم و تغییر در سازه نگهبان باشد تا بتواند نیروها را به درستی تحمل کند و پایداری را حفظ کند.
انتقال بار: پایدارسازی گود می‌تواند تأثیری بر روش انتقال بار در سازه نگهبان داشته باشد. ممکن است نیاز به تغییر در انتقال بار و توزیع بارها در سازه نگهبان باشد تا بتواند با تغییرات خاک و پایداری گود سازگاری داشته باشد.
برای اطلاعات بیش تر لطفا از صفحات دیگر سایت دیدن فرمایید : دیوار برلنی – استرات – پایدارسازی گود – نیلینگ – گود برداری – مهار متقابل – خاکبرداری – خرپا فلزی