سازه نگهبان در گودبرداری
سازه نگهبان مهار متقابل
اجزای نیلینگ
اجزای اصلی سیستم نیلینگ
اجزای نیلینگ که هر کدام وظیفه‌ای خاص را بر عهده دارند به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1. اجزای فعال:
- میلگرد (مخ یا میخ): این عضو اصلی سیستم نیلینگ است که از جنس فولاد بوده و به صورت عمودی در داخل خاک یا سنگ تزریق می‌شود. وظیفه اصلی میلگرد، ایجاد مقاومت کششی و فشاری در برابر نیروهای وارده به خاک یا سنگ است.
- دوغاب: ماده‌ای سیمانی است که به منظور پر کردن فضای خالی بین میلگرد و حفره ایجاد شده در خاک یا سنگ استفاده می‌شود. دوغاب علاوه بر تثبیت میلگرد، به افزایش چسبندگی بین میلگرد و خاک یا سنگ نیز کمک می‌کند.
- صفحه نگهدارنده: صفحه‌ای است که در انتهای میلگرد در سطح زمین یا روی سازه نصب می‌شود. وظیفه اصلی صفحه نگهدارنده، توزیع بار وارده به میلگرد بر روی سطح وسیع‌تر خاک یا سنگ است.
2. اجزای غیرفعال:
- مته حفاری: برای ایجاد حفره‌ای با قطر و عمق مناسب در خاک یا سنگ استفاده می‌شود.
- لوله غلافی: در برخی موارد، از لوله غلافی برای هدایت دوغاب به داخل حفره و جلوگیری از ریزش خاک یا سنگ به داخل دوغاب استفاده می‌شود.
- مفتول مهاربندی: برای اتصال صفحه نگهدارنده به میلگرد و همچنین اتصال میلگردها به یکدیگر استفاده می‌شود.
- پوشش محافظ: برای محافظت از میلگرد در برابر خوردگی و زنگ زدگی استفاده می‌شود.
علاوه بر این اجزا، در سیستم نیلینگ از تجهیزات دیگری مانند ژنراتور، کمپرسور، پمپ و مخلوط کن نیز استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد سیستم نیلینگ
- حفاری: ابتدا با استفاده از مته حفاری، حفره‌ای با قطر و عمق مناسب در خاک یا سنگ ایجاد می‌شود.
- قرارگیری میلگرد: میلگرد داخل لوله غلافی (در صورت استفاده) قرار داده شده و سپس به داخل حفره هدایت می‌شود.
- تزریق دوغاب: دوغاب سیمانی با استفاده از پمپ به داخل حفره تزریق می‌شود تا فضای خالی بین میلگرد و حفره را پر کند.
- نصب صفحه نگهدارنده: پس از سفت شدن دوغاب، صفحه نگهدارنده به انتهای میلگرد متصل می‌شود.
- مهاربندی: در صورت نیاز، میلگردها با استفاده از مفتول مهاربندی به یکدیگر متصل می‌شوند.
- پوشش محافظ: در نهایت، میلگرد با استفاده از پوشش محافظ (مانند رنگ یا گالوانیزه) در برابر خوردگی و زنگ زدگی محافظت می‌شود.
مزایای سیستم نیلینگ
- مقاومت بالا: سیستم نیلینگ از مقاومت بالایی در برابر نیروهای کششی و فشاری برخوردار است.
- انعطاف‌پذیری: این سیستم به دلیل تنوع در اجزا و روش اجرا، می‌تواند برای تثبیت شیب‌ها و سازه‌های مختلف در شرایط مختلف زمین‌شناسی مورد استفاده قرار گیرد.
- سرعت اجرا: سیستم نیلینگ به نسبت سایر روش‌های پایدارسازی شیب، از سرعت اجرای بالایی برخوردار است.
- ایمنی: این سیستم از ایمنی بالایی برخوردار بوده و خطر کمتری برای کارگران و افراد حاضر در محل پروژه به همراه دارد.
- قابلیت اجرا در فضاهای محدود: سیستم نیلینگ به دلیل عدم نیاز به فضای زیاد برای اجرا، می‌تواند در فضاهای محدود نیز مورد استفاده قرار گیرد.
معایب سیستم نیلینگ
- هزینه بالا: در مقایسه با برخی روش‌های دیگر پایدارسازی شیب، سیستم نیلینگ از هزینه بالاتری برخوردار است.
- نیاز به تجهیزات تخصصی: برای اجرای این سیستم به تجهیزات تخصصی و نیروی کار ماهر نیاز است.
- محدودیت عمق اجرا: عمق اجرای سیستم نیلینگ به نوع خاک یا سنگ و شرایط زمین‌شناسی محل پروژه بستگی دارد.
کاربردهای سیستم نیلینگ
- پایدارسازی شیب‌ها: از این سیستم برای تثبیت و پایدارسازی شیب‌های طبیعی و مصنوعی در برابر لغزش و رانش زمین استفاده می‌شود.
- مهار گودبرداری: برای مهار دیواره‌های گودبرداری و جلوگیری از ریزش خاک به داخل گود استفاده می‌شود.
سیستم نیلینگ برای کجا نامناسب است
- خاک‌های سست و ریزشی: در خاک‌های سست و ریزشی، میخ‌های نیلینگ توانایی کافی برای ثابت نگه داشتن دیواره گودبرداری را ندارند و ممکن است منجر به ریزش آن شوند.
- خاک‌های با سطح آب بالا: در خاک‌های با سطح آب بالا، وجود آب می‌تواند باعث زنگ زدن میخ‌ها و کاهش استحکام آنها شود.
- خاک‌های یخی: در خاک‌های یخی، انجماد و ذوب آب می‌تواند باعث ایجاد حرکت در خاک و ناپایداری دیواره گودبرداری شود.
- فضاهای محدود: سیستم نیلینگ به فضای کافی برای نصب میخ‌ها و اجرای سایر اجزای سیستم نیاز دارد. در مواقعی که فضای محدود باشد، استفاده از این سیستم ممکن نیست.
- موانع زیرزمینی: اگر در محل اجرای سیستم نیلینگ موانعی مانند لوله‌ها یا کابل‌ها وجود داشته باشد، نصب میخ‌ها با مشکل مواجه خواهد شد.